Składki ZUS 2025 – aktualne składki na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne

Ponoszenie składek ZUS stanowi stałe obciążenie działalności gospodarczej. Uniknąć można go tylko przy działalności nierejestrowej bądź częściowo w czasie korzystania z Ulgi na start. Wysokość składek ZUS uzależniona jest od wybranej formy opodatkowania biznesu, a także od możliwości skorzystania przez przedsiębiorcę z określonych preferencji. Kluczowego znaczenia dla wysokości składek ZUS w danym roku nabierają dwa wskaźniki - prognozowane przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto oraz minimalne wynagrodzenie za pracę. Poniżej przedstawiamy wysokość składek ZUS w 2025 r. w zależności od przyjętych kryteriów.

Zasadniczym terminem płatności składek ZUS dla przedsiębiorców za dany miesiąc jest 20. dzień następnego miesiąca. Jeżeli termin przypada na sobotę, niedzielę lub święto, to ulega wówczas przedłużeniu do najbliższego dnia roboczego. Nie obowiązują już przepisy, które nakazywały rozliczyć się ze składek ZUS do 10. dnia miesiąca przedsiębiorcy, który płacił składki wyłącznie za siebie. Terminem zapłaty jest dzień obciążenia rachunku przedsiębiorcy. Warto przestrzegać terminów płatności składek ZUS, aby uchronić się przed odsetkami, ewentualną grzywną czy też utratą prawa do zasiłku chorobowego.

Ulga na start pozwala przedsiębiorcy nie płacić żadnych składek na ubezpieczenie społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe) przez pierwszych 6 pełnych miesięcy kalendarzowych, o ile nie wykonuje on na rzecz byłego pracodawcy tych samych czynności, które wykonywał w roku poprzednim bądź bieżącym. W przypadku rozpoczęcia wykonywania działalności innego dnia niż 1. dnia miesiąca, tego miesiąca nie liczy się do wspomnianego okresu półrocznego. Trzeba podkreślić, że przedsiębiorca zwolniony jest z własnych składek społecznych, a więc nadal ma obowiązek płacić składkę zdrowotną, jak i składki społeczne za swoich współpracowników, pracowników i ewentualnie również zleceniobiorców. Ponadto brak opłacania składek przekłada się na brak możliwości uzyskania zasiłków i świadczeń z ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego, a także nieuwzględnienie tego okresu dla potrzeb ubezpieczenia emerytalnego i rentowego.

Zasady ogólne - pełne składki

Podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (z wyłączeniem ubezpieczenia zdrowotnego) dla przedsiębiorców opłacających Duży ZUS w 2025 roku jest kwota 5203,80 zł miesięcznie. Podstawa ta stanowi 60% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto, wynoszącego w roku 2025 kwotę 8673 zł.

* Stawka ubezpieczenia wypadkowe jest zróżnicowana i zależy od liczby pracowników oraz kategorii ryzyka branży. Dla firm zatrudniających do 9 pracowników stawka wynosi zazwyczaj 1,67% podstawy wymiaru.

Oprócz powyższych składek społecznych przedsiębiorca zobowiązany jest również opłacać składkę zdrowotną. Dla przedsiębiorców opodatkowanych na zasadach ogólnych (według skali podatkowej) stawka składki zdrowotnej wynosi 9% ich dochodu. Istnieje jednak minimalna składka zdrowotna, która musi być zapłacona, nawet jeśli dochód jest niski lub wystąpiła strata. Minimalna miesięczna składka zdrowotna w 2025 roku wynosi:

• za styczeń 2025 r. kwotę 381,78 zł (9% ze 100% minimalnego wynagrodzenie w pierwszej połowie roku 2024 r. czyli z kwoty 4242 zł),
• za miesiące od lutego do grudnia 2025 r. kwotę 314,96 zł (9% z 75% minimalnego wynagrodzenia wynoszącego w 2025 r. kwotę 4666 zł, czyli z 3499,50 zł).

Zasady ogólne - składki preferencyjne

Mały ZUS dostępny dla przedsiębiorców przez pierwsze 24 miesiące kalendarzowe prowadzenia działalności gospodarczej polega na przyjęciu za podstawę wymiaru składek preferencyjnych w 2025 roku kwoty 1399,80 zł, która stanowi 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę (w 2025 r. jest to 4666 zł). Dodatkowo w przypadku Małego ZUSu składka na Fundusz Pracy nie jest obowiązkowa, bowiem podstawa wymiaru składek jest niższa od minimalnego wynagrodzenia (tu: 30% tej kwoty). Jeśli działalność rozpoczynana jest innego dnia niż 1. dnia miesiąca, to ten miesiąc nie jest wliczany do wspomnianego okresu dwuletniego. Po upływie pełnego okresu 24 pełnych miesięcy kalendarzowych przedsiębiorcy albo podlegają składkom Dużego ZUSu, albo spełniają kryteria Małego ZUSu Plus, o czym niżej.

* Stawka ubezpieczenia wypadkowe jest zróżnicowana i zależy od liczby pracowników oraz kategorii ryzyka branży. Dla firm zatrudniających do 9 pracowników stawka wynosi zazwyczaj 1,67% podstawy wymiaru.

Mały ZUS Plus umożliwia uprawnionym drobnym przedsiębiorcom opłacanie niższych składek na ubezpieczenia społeczne, obliczanych na podstawie ich dochodu z poprzedniego roku kalendarzowego (2024). Mały ZUS Plus może być stosowany maksymalnie przez 36 miesięcy w ciągu ostatnich 60 miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej. Dla niektórych przedsiębiorców, którzy korzystali z niego w 2023 roku, istniała możliwość przedłużenia potencjalnie umożliwiająca ulgę łącznie do 48 miesięcy. Kluczowe kryteria kwalifikowania się do objęcia Małym ZUSem Plus zakładają, że:   

• przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej w 2024 roku nie przekroczyły 120.000 zł. Jeśli działalność była prowadzona tylko przez część roku, limit ten jest proporcjonalnie zmniejszany w zależności od liczby dni prowadzenia działalności,
• działalność gospodarcza była prowadzona przez co najmniej 60 dni w 2024 roku, 
• przedsiębiorca nie był uprawniony do Małego ZUSu w 2025 roku (tj. upłynął jego początkowy 24-miesięczny okres),
• przedsiębiorca nie prowadził w 2024 roku ani w 2025 roku działalności na rzecz byłego pracodawcy, która wchodziła w zakres jego poprzedniego zatrudnienia,
• przedsiębiorca w 2024 roku nie rozliczał się na podstawie karty podatkowej ze zwolnieniem z VAT,
• przedsiębiorca w 2024 roku nie prowadził innej pozarolniczej działalności gospodarczej jako wspólnik spółki jawnej, osoba wykonująca wolny zawód, artysta itp.

Podstawa wymiaru składek w Małym ZUSie Plus jest obliczana na podstawie dochodu przedsiębiorcy w 2024 roku. Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi 50% przeciętnego miesięcznego dochodu obliczanego według wzoru (roczny dochód w 2024 / liczba dni prowadzenia działalności w 2024) * 30. Mechanizm ten bezpośrednio wiąże wysokość obciążeń z tytułu ubezpieczeń społecznych z rzeczywistymi wynikami finansowymi firmy z roku ubiegłego. Podstawa wymiaru składek w Małym ZUSie Plus w 2025 roku nie może być niższa niż 30% minimalnego wynagrodzenia (1399,80 zł) i nie może przekraczać 60% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (5203,80 zł). Składka na Fundusz Pracy nie jest płacona, jeśli podstawa wymiaru składek jest niższa od minimalnego wynagrodzenia.

Niezależnie od rodzaju preferencji, z której przedsiębiorca rozliczający się według skali podatkowej korzysta w zakresie składek ZUS (Ulga na start, Mały ZUS, Mały ZUS Plus), w każdym przypadku zobowiązany jest do uiszczania składki zdrowotnej na takich samych zasadach, jak w wariancie Dużego ZUSu. Podstawową stawką składki zdrowotnej jest zatem 9% dochodu, lecz nie mniej niż 381,78 zł za styczeń 2025 r. oraz nie mniej niż 314,96 zł za miesiące od lutego do grudnia 2025 r.

Podatek liniowy - pełne składki

Przedsiębiorcy, którzy zdecydowali się opłacać podatek dochodowy na zasadach liniowych, czyli 19% dochodu niezależnie od jego wysokości i bez kwoty wolnej od podatku, zobowiązani są opłacać dokładnie takie same składki na ubezpieczenia społeczne, co firmy opodatkowane na zasadach ogólnych. A zatem w uproszczeniu składki te wynoszą w 2025 r.:

Mały ZUS Plus dostępny jest dla przedsiębiorców opodatkowanych podatkiem liniowym na tych samych zasadach, co dla firm rozliczających się według skali podatkowej. Nie jest zatem możliwe wskazanie wysokości składek społecznych właściwej dla wszystkich podmiotów, bowiem obliczane one są na podstawie dochodu z poprzedniego roku kalendarzowego (2024). Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi 50% przeciętnego miesięcznego dochodu z roku ubiegłego i zarazem nie może być niższa niż 30% minimalnego wynagrodzenia (1399,80 zł) ani nie może być wyższa niż 60% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (5203,80 zł). Składki na Fundusz Pracy nie płaci się, gdy podstawa wymiaru składek jest niższa od minimalnego wynagrodzenia.

Niezależnie od rodzaju preferencji, z której przedsiębiorca rozliczający się podatkiem liniowym korzysta w zakresie składek ZUS (Ulga na start, Mały ZUS, Mały ZUS Plus), w każdym przypadku zobowiązany jest do uiszczania składki zdrowotnej na takich samych zasadach, jak w wariancie Dużego ZUSu. Podstawową stawką składki zdrowotnej jest zatem 4,9% dochodu, lecz nie mniej niż 381,78 zł za styczeń 2025 r. oraz nie mniej niż 314,96 zł za miesiące od lutego do grudnia 2025 r. Korzystanie z preferencyjnych składek ZUS w żaden sposób nie stoi na przeszkodzie temu, by firma opodatkowana podatkiem liniowym zaliczała zapłaconą składkę zdrowotna do kosztów uzyskania przychodów lub odliczała ją od dochodu.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych - pełne składki

Przedsiębiorcy, którzy zdecydowali się opłacać podatek dochodowy na zasadach ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, czyli w wysokości określonego procenta (pomiędzy 2 a 17%) przychodów bez możliwości pomniejszania ich o koszty uzyskania, zobowiązani są opłacać dokładnie takie same składki na ubezpieczenia społeczne, co firmy opodatkowane na zasadach ogólnych czy podatkiem liniowym. A zatem w uproszczeniu składki te wynoszą w 2025 r.:

Istotne różnice zarówno względem skali podatkowej, jak i w stosunku do podatku liniowego występują natomiast w zakresie składki zdrowotnej. Przede wszystkim wysokość tej składki uzależniona jest od wysokości przychodów uzyskiwanych w bieżącym roku. Ewentualnie przedsiębiorca może wybrać w to miejsce przychody z roku ubiegłego. Jest to tzw. metoda uproszczona, w której przychód z roku ubiegłego pomniejsza się o kwotę opłaconych w poprzednim roku kalendarzowym składek na ubezpieczenia społeczne, o ile nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub odliczone od dochodu. Przedsiębiorcy opodatkowani ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych mają możliwość odliczenia od swojego przychodu do opodatkowania 50% zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne. Stawka składki zdrowotnej przy ryczałcie wynosi 9% od podstawy powiązanej z przeciętnym miesięcznym wynagrodzeniem brutto w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale poprzedniego roku, które wyniosło w 2024 r. kwotę 8549,18 zł. Trzy możliwe warianty wysokości składki zdrowotnej w 2025 r. przy ryczałcie przedstawiają się następująco:

Mały ZUS Plus dostępny jest także dla przedsiębiorców opodatkowanych ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Jednym z kryteriów kwalifikowania się do tej preferencji jest poziom przychodów w roku ubiegłym (120000 zł). Ten etap jest analogiczny dla wszystkich przedsiębiorców opodatkowanych według skali, podatkiem liniowym i ryczałtem, bowiem u każdego z nich monitorowany jest poziom przychodów. Przy ryczałcie natomiast nie oblicza się dochodu, bowiem nie są uwzględniane koszty uzyskania przychodów. Tymczasem podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne przy Małym ZUSie Plus stanowi 50% przeciętnego miesięcznego dochodu z roku ubiegłego. W przypadku ryczałtu należy zatem zastosować w to miejsce współczynnik 0,5 od przychodu. Ostatecznie zatem nie jest możliwe wskazanie wysokości składek społecznych właściwej dla wszystkich podmiotów, bowiem obliczane one są na podstawie przychodu z poprzedniego roku kalendarzowego (2024). W każdym razie podstawa wymiaru składek przy Małym ZUSie Plus dla ryczałtowców również nie może być niższa niż 30% minimalnego wynagrodzenia (1399,80 zł) ani nie może być wyższa niż 60% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (5203,80 zł). Składki na Fundusz Pracy nie płaci się, gdy podstawa wymiaru składek jest niższa od minimalnego wynagrodzenia.

Niezależnie od rodzaju preferencji, z której przedsiębiorca rozliczający się ryczałtem korzysta w zakresie składek ZUS (Ulga na start, Mały ZUS, Mały ZUS Plus), w każdym przypadku zobowiązany jest do uiszczania składki zdrowotnej na takich samych zasadach, jak w wariancie Dużego ZUSu. Może zatem brać pod uwagę albo przychody z roku bieżącego (z obowiązkiem monitorowania ich poziomu i ewentualnej dopłaty składki), albo ubiegłego (metoda uproszczona). Połowa zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne może być odliczona od przychodu do opodatkowania. Trzy możliwe warianty wysokości składki zdrowotnej w 2025 r. przy ryczałcie i Małym ZUSie bądź Małym ZUSie Plus przedstawiają się w uproszczeniu następująco:

Karta podatkowa

Karta podatkowa stanowi uproszczoną formę opodatkowania przeznaczoną dla drobnych przedsiębiorców. Charakteryzuje się stałą kwotą podatku, która nie jest uzależniona od osiąganych dochodów, aczkolwiek jest ustalana w decyzji naczelnika urzędu skarbowego. Przedsiębiorcy rozliczający się w tej formie są zobowiązani do opłacania składek ZUS. W okresie przed koniecznością płacenia Dużego ZUSu mogą skorzystać zarówno z Ulgi na start, jak i z Małego ZUSu, ale nie mają możliwości zgłoszenia się do ulgi Mały ZUS Plus. Mają natomiast prawo do obniżenia podatku dochodowego o kwotę stanowiącą 19% zapłaconej składki na ubezpieczenie zdrowotne. Podstawę wymiaru składki zdrowotnej stanowi 75% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku kalendarzowym. W 2025 roku jest to 3499,50 zł jako 75% z kwoty 4666 zł. Sama comiesięczna składka stanowi 9% podstawy wymiaru, czyli równa jest w całym roku kwocie 314,96 zł (9% z 3499,50 zł). Podsumowując, przy karcie podatkowej składki ZUS przedstawiają się następująco:

Zobacz także:

Wakacje składkowe - jak skorzystać?

Wykorzystaj zasiłek chorobowy ZUS

Składki ZUS a roczny PIT

Jak opłacać składki ZUS za pracownika?

Jak zgłosić członka rodziny do ZUS?